Tüp Bebek Tedavisinde İlaç Kullanımında Yapılan Hatalar

Tüp bebek tedavisi sırasında ilaç kullanımında yapılan hataların önüne nasıl geçilir?

Tüp  bebek tedavi sürecinde pek çok hastalıkta olduğu gibi hasta  her zaman tedavinin merkezinde yer alır. Dolayısıyla tedavisi içinde kullandığı ilaçların doğru kullanımı tedavinin başarısını dahi etkileyebilecek sonuçlar doğurabilir.

Her ne kadar tüp bebek tedavilerinde hasta diğer hastalıklarda olduğu gibi gerçek anlamda “hasta” olmasa da tedavi sürecinde birçok çeşit ilacı kullanmak zorunda kalır. Bununla birlikte hasta daha önce herhangi bir deneyimi olmayan ve yaklaşık 20 gün boyunca devam eden bir sürece girer. Peki bu süreç zarfında hastaların özelikle ilaç kullanımı konusunda yaptığı hatalar neler oluyor. Ve tüp bebek tedavisi sırasında  ilaç kullanımından doğabilecek hataların önüne nasıl geçilebilir? 

Tedavi sürecinde ilaç kullanımı konusunda hastaları en fazla tedirgin eden nokta nedir?

Aslında hastalarımızın bir kısmında bulunan tüp bebek korkusunun önemli bir kısmı aslında ilaç kullanımından kaynaklanır. Çünkü bu dönemde, ilaç dozlarını yanlış ayarlayacağım ya da yanlış bölgeye uygulama yapacağım gibi endişe ve korkular hastada üzerinde hata yapacağım düşüncesini uyandırır. Bu hissiyat da onlar üzerinde gerçek anlamda bir baskı oluşmasına neden olur. Çünkü tedavinin 10-14 gün süren ovülasyon indüksiyonu (yumurtayı büyütme) döneminde hayatında belki de tek bir kere bile eline enjektör almamış olan bir kadından kendi kendisine iğne yapmasını istiyoruz. Elbette bu da onları tedirgin ediyor.

Hastanın ilaç kullanımından kaynaklanabilecek hatalar konusunda endişesini gidermenin yolu nedir?

Aslında bu durumda yapılacak en önemli şey hasta bu konuda çok iyi bir eğitim vermektir. Bu eğitim hastanın endişelerini giderebileceği gibi tedavi sonrasındaki gebelik oranları üzerinde de önemli bir rol oynar.

Peki hastaların çoğu ilaçları kullanma konusunda bu tarz hatalar yapıyor mu?

Bu konuyla ilgili yapılan çalışmalardan görüyoruz ki, tüp bebek tedavisinde olan hastaların yaklaşık % 20’si ilaçlarını kullanma konusunda hata yapıyor. Ama bundan da önemli nokta bu hastaların % 29’u yaptıkları bu hataları hekimleriyle paylaşmıyor.

Tedavi sürecinde hastanın doğru ilaç kullanmamasından kaynaklanan hataların önüne geçmek için neler yapılmalıdır. Ya da hastalar nelere dikkat etmelidir?

Aslında titiz bir tüp bebek tedavi sürecinde hasta çok iyi bilgilendirildiği taktirde bu tarz sorunlarla karşılaşılmaz. Ancak bir diğer önemli nokta, hastanın her zaman ve her konuda hekimine ve hemşiresine karşı dürüst olması gerekliliğidir. Bunun yanında yapılacakları şöyle sıralamak mümkün.

• Yumurta büyütme için kullanılan hormon ilaçlarının kullanım sürelerinin, saatinin ve dozlarının hastaya dikkatlice anlatılması ve pratik olarak gösterilmesi gerekir.
• İlaç kullanımı konusunda dikkat etmesi gereken noktalar ve nasıl kullanılacağı bilgisi hastaya yazılı olarak verilmelidir.
• Tedavi sırasında yapılan değişiklikler ilgili hasta doktoru ve hemşiresi tarafından uyarılır. Eğer yanlış bir kullanım söz konusu olursa yapılan hatanın yarattığı etkiye göre tedavinin tekrar düzenlenmesi veya iptal edilmesi gerekebilir.
• En sık hata yapılan basamak, yumurta büyütme döneminin sonunda yapılan HCG (yumurta çatlatma) enjeksiyonudur. Bu iğnenin zamanlamasında yapılacak bir hata yumurtaların erken çatlamasına veya olgun yumurta alınamamasına neden olur. Bu nedenle tüp bebek merkezleri enjeksiyonun saatini mutlaka teyit etmelidirler.
• Yumurta toplama ve transfer sonrası kullanılacak ilaçlar tamamen farklılaşır. Ağızdan alınan ve vajinal yoldan kullanılan ilaçlar tedaviye eklenir. Hasta ile doktoru kişisel olarak konuşmalı ve hasta uyumunun en iyi olduğu tedavi desteği tercih edilmelidir.
• Tüp bebek merkezi doktorları, hemşireleri ve hasta arasındaki iletişim, günün 24 saatinde ulaşılabilirlik, detaylı ve ayrıntılara önem verilen bir yaklaşım ile yapılan bir tedavide başarı daha kolay ve sorunsuz elde edilir.